Wprowadzenie
Restrukturyzacja to proces mający na celu poprawę sytuacji finansowej dłużnika poprzez zmianę warunków spłaty zobowiązań wobec wierzycieli. Jest to narzędzie prawne, które pozwala przedsiębiorstwom na uniknięcie upadłości i kontynuowanie działalności gospodarczej. W ramach restrukturyzacji możliwe są różne formy postępowań, takie jak postępowanie układowe, sanacyjne czy przyspieszone postępowanie układowe. W artykule tym omówimy zakończenie i umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego, jego przesłanki oraz skutki prawne i praktyczne.
Kiedy następuje zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego?
Zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego ma miejsce w dwóch przypadkach: zatwierdzenia układu przez sąd lub odmowy jego zatwierdzenia. Zatwierdzenie układu następuje, gdy sąd uzna, że warunki przedstawione przez dłużnika i zaakceptowane przez wierzycieli są realne i możliwe do wykonania. Odmowa zatwierdzenia układu następuje, gdy sąd uzna, że warunki układu są niekorzystne lub nierealistyczne. W obu przypadkach zakończenie postępowania następuje, gdy postanowienie sądu staje się prawomocne, czyli nie zostało zaskarżone lub zażalenie zostało oddalone przez sąd drugiej instancji.
Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego
Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego może nastąpić z kilku przyczyn, które można podzielić na obligatoryjne i fakultatywne.
Przesłanki obligatoryjne:
- Pokrzywdzenie wierzycieli: Jeżeli prowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego mogłoby prowadzić do pokrzywdzenia wierzycieli, sąd ma obowiązek umorzyć postępowanie.
- Wniosek dłużnika i zgoda rady wierzycieli: Jeśli dłużnik złoży wniosek o umorzenie postępowania i rada wierzycieli wyrazi na to zgodę, sąd umorzy postępowanie.
- Nieprzyjęcie układu: Jeżeli wierzyciele nie przyjmą układu, postępowanie restrukturyzacyjne jest umarzane.
- Ogłoszenie upadłości: W przypadku uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości dłużnika, postępowanie restrukturyzacyjne jest umarzane.
Przesłanki fakultatywne:
- Niewykonanie poleceń sędziego-komisarza: Jeżeli dłużnik nie wykonuje poleceń sędziego-komisarza, a rada wierzycieli wyrazi zgodę na umorzenie postępowania, sąd ma prawo, ale nie obowiązek, umorzyć postępowanie.
- Brak realnych możliwości wykonania układu: Jeśli z okoliczności sprawy wynika, że układ nie zostanie wykonany, sąd może umorzyć postępowanie.
Szczególne przypadki umorzenia restrukturyzacji
Niektóre przypadki umorzenia dotyczą specyficznych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych:
- Przyspieszone postępowanie układowe: Umorzenie następuje, gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
- Postępowanie układowe i sanacyjne: Umorzenie następuje, gdy dłużnik utracił zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu oraz zobowiązań, które nie mogą zostać objęte układem.
- Postępowanie sanacyjne: Umorzenie następuje, gdy brak jest realnych możliwości przywrócenia dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań.
Skutki umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego
Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego wiąże się z szeregiem skutków prawnych i praktycznych. Przede wszystkim, dłużnik odzyskuje prawo zarządu swoim majątkiem, chyba że w układzie przewidziano inaczej. Umorzenie powoduje również, że wierzyciele mogą wstąpić w miejsce zarządcy do postępowań toczących się z jego inicjatywy.
W przypadku umorzenia postępowania sanacyjnego, sąd wydaje postanowienie o przymusowym odebraniu majątku dłużnika, jeśli ten nie odbierze go dobrowolnie. Majątek ten może zostać zlikwidowany, czyli sprzedany, a koszty przechowywania obciążają dłużnika.
Co dalej po umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego?
Umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego nie oznacza końca możliwości oddłużenia. Dłużnik może skorzystać z innych form postępowań, takich jak:
- Uproszczone postępowanie sanacyjne: Możliwe do zainicjowania, gdy doszło do umorzenia przyspieszonego postępowania układowego lub postępowania układowego na wniosek dłużnika i za zgodą rady wierzycieli, w przypadku nieprzyjęcia układu lub niezłożenia zmienionych propozycji układowych.
- Uproszczone postępowanie upadłościowe: Przysługuje podmiotom, które mogą wnioskować o upadłość na zasadach ogólnych. Wniosek można złożyć w terminie przewidzianym do złożenia zażalenia na postanowienie o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego lub postanowienie o odmowie zatwierdzenia układu.
Podsumowanie
Postępowanie restrukturyzacyjne jest skomplikowanym procesem, który może zakończyć się zatwierdzeniem układu lub jego odmową, a także umorzeniem postępowania z różnych przyczyn. Każda z tych sytuacji pociąga za sobą określone skutki prawne i praktyczne dla dłużnika i wierzycieli. Kluczowe jest, aby dłużnik i wierzyciele byli świadomi możliwości, jakie daje prawo restrukturyzacyjne, oraz konsekwencji wynikających z zakończenia lub umorzenia postępowania. Nawet w przypadku niepowodzenia restrukturyzacji, istnieją inne drogi do rozwiązania problemów finansowych, które mogą pomóc w stabilizacji sytuacji przedsiębiorstwa i uniknięciu upadłości.